مرکاپتان زدایی یک فرآیند شیمیایی است که در آن مرکاپتان ها از میعانات گازی حذف می شوند. مرکاپتان زدایی را می توان به چندین روش انجام داد که هر کدام دارای مزایا و معایب خود هستند. در این مقاله به روش های مختلف مرکاپتان زدایی و مقایسه، تحلیل و ارزیابی آن ها می پردازیم.

روش های مختلف مرکاپتان زدایی

براساس نوع عامل حذف کننده سولفور، روش های مختلف مرکاپتان زدایی را می توان به سه دسته تقسیم کرد: روش های فیزیکال، روش های شیمیایی و روش های بیولوژیک. در این بخش به شرح هر یک از این روش ها و نمونه های آن ها می پردازیم.

روش های فیزیکال

روش های فیزیکال مرکاپتان زدایی روش هایی هستند که با استفاده از عوامل فیزیکی مانند دما، فشار، جریان الکتریکی یا میدان مغناطیسی، مرکاپتان ها را از میعانات گازی جدا می کنند. این روش ها دارای مزایایی نظیر سادگی، کم هزینه بودن و عدم نیاز به مواد شیمیایی هستند. اما این روش ها دارای معایبی نظیر کارایی پایین، تولید ضایعات و نیاز به تجهیزات پیچیده هستند. برخی از روش های فیزیکال مرکاپتان زدایی عبارتند از:

• جذب: در این روش، مرکاپتان ها با استفاده از جاذب های فعال شده مانند زئولیت، کربن فعال، آلومینا یا سیلیکاژل از میعانات گازی جذب می شوند. جاذب ها بعد از اشباع شدن، با حرارت یا گاز بازجوش داده شده و دوباره استفاده می شوند.

• جداسازی الکترولیت: در این روش، مرکاپتان ها با استفاده از یک الکترولیت قابل حل در آب (مانند سولفات سدیم) و گذر دادن جریان الکتریکی از محلول، به صورت گاز هیدروژن سولفید و سولفات آلکیل تجزیه می شوند. گاز هیدروژن سولفید دور ریخته شده و سولفات آلکیل با استفاده از تقطیر، جداسازی شود. سولفات آلکیل با استفاده از فرآیندهای شیمیایی، به الکیل تبدیل شده و دوباره استفاده می شود.
• جداسازی مغناطیسی: در این روش، مرکاپتان ها با استفاده از یک میدان مغناطیسی قوی و یک ماده مغناطیسی قابل حل در آب (مانند فریت آهن) از میعانات گازی جدا می شوند. ماده مغناطیسی با مرکاپتان ها ترکیب شده و به صورت جامد در میدان مغناطیسی گیر می کند. جامدات با استفاده از فیلتر، جداسازی شده و با حرارت یا گاز بازجوش داده شده و دوباره استفاده می شوند.

روش های شیمیایی

روش های شیمیایی مرکاپتان زدایی روش هایی هستند که با استفاده از عوامل شیمیایی مانند کاتالیست، مرکاپتان ها را از میعانات گازی حذف یا تبدیل می کنند. این روش ها دارای مزایایی نظیر کارایی بالا، تولید محصولات با کیفیت بالا و کاهش آلودگی محیط زیست هستند.

در این روش، مرکاپتان ها با استفاده از یک کاتالیست فعال از میعانات گازی حذف می شوند. کاتالیست با مرکاپتان ها واکنش داده و به صورت گاز هیدروژن سولفید و آلکان تجزیه می شوند. گاز هیدروژن سولفید دور ریخته شده و آلکان با استفاده از تقطیر، جداسازی شود. آلکان با استفاده از تقطیر، جداسازی شده و با استفاده از فرآیندهای شیمیایی، به الکیل تبدیل شده و دوباره استفاده می شوند.